Spis realizowany jest na podstawie ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2011 r. (Dz. U. z 2010 r., Nr 47, poz. 277) oraz rozporządzeń wykonawczych i aktów unijnych.

W dniach od 1 do 17 marca 2011 r. w ramach prac przygotowawczych prowadzony jest przez rachmistrzów spisowych obchód przedspisowy. Natomiast wywiady spisowe w terenie rachmistrzowie będą przeprowadzać od 8 kwietnia do 30 czerwca 2011 r. Do przeprowadzenia obchodu przedspisowego jak również wywiadów spisowych w terenie upoważnia rachmistrza identyfikator zawierający jego zdjęcie, imię i nazwisko, pieczęć urzędu statystycznego oraz pieczątkę imienną i podpis dyrektora urzędu statystycznego, który wydał identyfikator. Identyfikator ważny jest jedynie z dowodem osobistym.

W trakcie obchodu przedspisowego praca rachmistrza polegać będzie na dokładnym zaznajomieniu się z całym przydzielonym mu obwodem oraz weryfikacji wykazów adresów zamieszkanych budynków przygotowanych wcześniej przez służby statystyki publicznej oraz urzędy gmin. Rachmistrz będzie się posługiwał mapą obwodu, na której zaznaczono budynki do weryfikacji – sprawdzi aktualność i poprawność adresów oraz dopisze adresy budynków istniejących, których brak jest w wykazie i na mapie, ewentualnie usunie nieistniejące budynki.

W trakcie spisu rachmistrzowie udadzą się do osób, które nie skorzystały z możliwości przekazania danych w drodze samospisu internetowego. Już od pierwszego dnia trwania spisu tj. od 1 kwietnia 2011 r. formularze elektroniczne przeznaczone do samospisu internetowego zostaną udostępnione na stronach www.stat.gov.pl i www.spis.gov.pl. Samospis internetowy potrwa do dnia 16 czerwca 2011 r.

Rachmistrzowie uczestnicząc w obchodzie przedspisowym i spisie właściwym nie mogą jednocześnie angażować się w prace i działania inne niż spisowe (np. roznoszenie ulotek reklamowych), wykorzystując w tym celu dla uwiarygodnienia identyfikator rachmistrza spisowego.